Tổ tôm là một trong những hình thức chơi truyền thống, một nét văn hóa được nhiều người ưa thích, đặc biệt đối với người dân miền Bắc. Tuy nhiên để có một cách chơi tổ tôm chuẩn và hiểu rõ luật chơi thì không phải ai cũng làm được. Do đó sẽ rất khó khăn trong quá trình tính điểm cũng như đưa ra những chiến thuật hợp lý để mang về những cơ hội dành chiến thắng nhanh nhất. Vượt qua mọi đối thủ trong ván tổ tôm.

Hướng dẫn cách chơi tổ tôm đơn giản, hiệu quả.


Trong một ván bài chơi tổ tôm người chơi cần phải nắm được 3 điều chính khi chơi đó là: Số lượng quân bài tổ tôm, cách gọi tên trong bài tổ tôm, cách tính cước. Dưới đây cùng bắt đầu đi tìm hiểu từng khía cạnh trong bộ môn tổ tôm.

Số lượng quân bài tổ tôm

Bộ bài tổ tôm gồm có 120 lá bài được làm từ bìa cứng có mặt sau giống hệt nhau để tránh người chơi có thể phân biệt được bài của nhau. 40 quân bài sẽ được chia thành các loại Vạn, Văn, Sách được viết bằng chữ Nho.
Do hiện nay chữ Nho không còn thịnh hành nên cách phân biệt quân bài có thể dựa theo cách ghi nhớ là “Vạn vuông, Văn chéo, Sách thì loằng ngoằng”. Như thế này là dễ dàng nhất cho những ai không biết chữ nho.

Cách gọi tên trong bài tổ tôm

Trong cách gọi tên bài tổ tôm được phân chia thành hai trường hợp là tổ tôm điếm và Tài bàn. Ở mỗi trường hợp sẽ có cách gọi xếp bài như sau:

Tổ tôm điếm


Bài ù: có nghĩa là toàn bộ số bài người chơi đang nắm phải có lưng của các lá bài còn nằm trong nhóm các bí nhưng không tính những lá yêu.
Lưng gồm các quân bài được xếp theo Thiên khai, Khàn (cách gọi 3 lá bài giống nhau), Phỗng (3 lá giống nhau và phỗng thêm 1 lá). Ngoài ra, lưng còn có các tụ tam như: Nhất Vạn – Nhất sách – Cửu Văn – Thang Thang – ông Lão – Cửu sách, Cửu vạn – Cửu sách – Thang Thang – Tam Vạn – Tam Sách – Thất Văn, Cửu Vạn – Bát sách – Chi Chi, Nhị Vạn – Nhị sách – Bát Văn, Nhất Văn – Nhị Văn – Tam Văn.
Bài Bí gồm: bí tam như Tứ Văn – Tứ Vạn – Tứ Sách, Tứ Văn – Ngũ Văn – Lục Văn. Ngoài ra các kiểu bí tứ, bí ngũ sẽ tương tự như vậy.
Tài bàn
Đối với Tài bàn thì đây là cách chơi dành cho ba người. Cách này thì không quá bó buộc về luật chơi về cách ăn bài như cách đánh một hay hai quân bài. Với cách chơi Tài bàn thì Bài ù phải gồm có ít nhất từ 9 lưng trở nên.
Còn nếu người chơi nắm khàn sẽ ra quy cước để xác định người chiến thắng. Đối với 3 cước ù bài có trong Tài Bàn thì chỉ là ù xuông, ù tài bàn và ù sửu bàn. Trong cách chơi tổ tôm tài bàn 3 người thì quy ước dành cho người chơi ở một số quân bài là Tài như: Nhị, cửu văn –  Tứ, thất sách – Ngũ, Bát vạn.

Cách tính cước

Tính cước theo cách đánh tài bàn thì thường ù sửu bàn sẽ có cước to hơn khi người chơi ù tài bàn. Và tùy theo người chơi có thể tạo ra được nước chiến thắng với cước cao nhất hay không. Điểm số cao không nhất thiết là bài phải cực đẹp mà còn phụ thuộc vào cách tính bài, chiến thuật trong khi đánh bài để đạt được điểm số cao nhất.
Do luật chơi phức tạp, ghi nhờ nhiều cách tính điểm cũng như khó tạo thành chiến thuật tốt nên dẫn đến việc tìm hiểu về cách chơi tổ tôm, đánh bài tổ tôm ngày nay không được ưa chuộng nhiều. Thế nhưng dù sao đi chăng nữa thì đây cũng là một bộ môn đại diện cho tầng lớp quan viên, quý tộc ngày xưa.
Xem thêm: Nguồn gốc, lai lịch của bộ bài Tổ tôm trong các lễ hội